خشونت علیه افراد دارای اوتیسم
افراد دارای اوتیسم بیشتر در معرض خشونت قرار دارند
خشونت تنها به رفتارهای فیزیکی محدود نمیشود. نادیدهگرفتن، تمسخر، طرد اجتماعی، قضاوتهای نادرست، محرومیت از حقوق برابر و سوءاستفادههای روانی و جنسی، همگی میتوانند شکلهایی از خشونت باشند؛ خشونتهایی که اغلب آرام، تدریجی و بیصدا رخ میدهند. احتمال اینکه افراد دارای اوتیسم، به دلیل تفاوتهای ارتباطی، اجتماعی و حسی، بیش از دیگران در معرض این تجربهها قرار بگیرند، بیشتر است.
پژوهشهای علمی بینالمللی نشان میدهد که خشونت علیه افراد دارای اوتیسم پدیدهای فراگیر و چندلایه است؛ از زورگویی در محیطهای آموزشی گرفته تا تبعیضهای ساختاری، از آزارهای کلامی و روانی تا خشونتهای جسمی و جنسی. این تجربهها میتوانند در سنین مختلف و در فضاهای گوناگون زندگی رخ دهند. در بسیاری از موارد، این خشونتها گزارش نمیشوند یا جدی گرفته نمیشوند و همین امر باعث میشود بخش بزرگی از واقعیت پنهان بماند.
این مطلب که به مناسبت روز «جهان عاری از خشونت و افراطیگری» آماده شده، با تکیه بر منابع علمی معتبر و پژوهشهای منتشرشده، تلاش میکند ابعاد مختلف خشونت علیه افراد دارای اوتیسم را روشن کند؛ خشونتی که گاه از ناآگاهی ناشی میشود و گاه از ساختارهایی که اساساً برای پذیرش تفاوتها طراحی نشدهاند. هدف این نوشته صرفاً ارائه آمار نیست، بلکه دعوت به بازاندیشی در نگاه جامعه، نهادها و سیاستگذاران نسبت به افراد دارای اوتیسم و حق آنان برای زیستن در محیطی امن، محترمانه و عاری از خشونت است.
خشونت و قربانیشدن افراد دارای اوتیسم میتواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ از جمله خشونت فیزیکی، خشونت روانی و کلامی، آزار جنسی، تبعیض و محرومیت از حقوق برابر، سوءاستفاده یا بیتوجهی در مراکز آموزشی و درمانی. این اشکال خشونت ممکن است در مدارس، خانواده، مراکز درمانی یا در سطح جامعه رخ دهند و تأثیرهای بلندمدت و عمیقی بر سلامت روان و کیفیت زندگی افراد برجای بگذارند.
آمارهایی تقریبی درباره خشونت و آزار افراد دارای اوتیسم
همانطور که پیشتر اشاره شد، احتمال اینکه افراد دارای اوتیسم بیش از دیگران قربانی خشونت شوند، بیشتر است. این موضوع بر اساس نتایج مقاله «میزان قربانیشدن در افراد دارای اوتیسم: یک مرور نظاممند و فراتحلیل» (Trundle و همکاران، ۲۰۲۲) مطرح شده است.
این مرور نظاممند با بررسی ۲۹۱ مطالعه اولیه و انتخاب نهایی ۳۴ مطالعه واجد شرایط، تصویری جامع از تجربههای خشونت در میان کودکان و بزرگسالان دارای اوتیسم ارائه میدهد. نتایج فراتحلیل نشان داد که حدود ۴۴ درصد از افراد دارای اوتیسم حداقل یک نوع خشونت را تجربه کردهاند.
بر اساس نتایج تجمیعی، انواع خشونت گزارششده شامل موارد زیر است:
- قلدری: حدود ۴۷ درصد
- کودکآزاری: حدود ۱۶ درصد
- آزار و اذیت جنسی: حدود ۴۰ درصد
- قلدری یا آزار در فضای مجازی: حدود ۱۳ درصد
- تجربه همزمان چند نوع خشونت: حدود ۸۴ درصد
این مطالعه همچنین نشان میدهد که نرخ قربانیشدن بسته به منبع گزارش متفاوت است. گزارش خود افراد دارای اوتیسم حدود ۳۴ درصد، گزارش والدین حدود ۶۳ درصد و دادههای استخراجشده از سوابق رسمی تنها حدود ۱۲ درصد بوده است؛ موضوعی که نشان میدهد بخش زیادی از خشونتها هرگز ثبت رسمی نمیشوند.
تحلیل جداگانه کودکان و بزرگسالان نشان میدهد که حدود ۳۹ درصد از کودکان و نوجوانان دارای اوتیسم و حدود ۶۶ درصد از بزرگسالان دارای اوتیسم تجربه خشونت داشتهاند. این یافتهها حاکی از آن است که با افزایش سن، خطر مواجهه با خشونت نیز افزایش مییابد.
زورگویی در مدارس و تجربههای تبعیضآمیز
یکی از شایعترین اشکال این نوع خشونت، زورگویی در مدارس است. پژوهشها نشان دادهاند که دانشآموزان دارای اوتیسم ۲.۴ برابر بیشتر از همسالان غیر اوتیستیک خود در معرض تمسخر، آزار عاطفی و طرد اجتماعی قرار دارند. این زورگویی میتواند پیامدهایی مانند افزایش اضطراب و افسردگی، کاهش کیفیت زندگی و بروز مشکلات روانی در نوجوانی و بزرگسالی به همراه داشته باشد.
همچنین برخی مطالعات نشان میدهند که افراد دارای اوتیسم در دوران کودکی بیش از دیگران خشونت فیزیکی یا جنسی را تجربه کردهاند و در بسیاری از موارد، این تجربهها به دلیل نبود حمایت اجتماعی یا ترس از قضاوت، گزارش نشدهاند.
تبعیض اجتماعی؛ شکلی از خشونت سیستماتیک
خشونت علیه افراد دارای اوتیسم تنها به رفتارهای آشکار محدود نمیشود. تبعیض اجتماعی یکی از اشکال خشونت سیستماتیک است که در زندگی روزمره این افراد دیده میشود. از جمله این موارد میتوان به تبعیض در دسترسی به خدمات، واکنشهای منفی در نظام آموزشی، قضاوتهای نادرست درباره رفتارهای طبیعی و نگرشهای کلیشهای اشاره کرد که منجر به طرد اجتماعی و کاهش احساس تعلق میشوند.
جمعبندی و نتیجهگیری نهایی
در مجموع، خشونت علیه افراد دارای اوتیسم پدیدهای چندلایه و ساختاری است که در لایههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی جریان دارد. دادههای علمی نشان میدهند که نادیدهگرفتن این خشونتها نهتنها به کاهش آنها کمک نمیکند، بلکه به تداوم و بازتولیدشان دامن میزند.
کاهش خشونت علیه افراد دارای اوتیسم نیازمند آموزش، آگاهیبخشی عمومی، اصلاح ساختارهای اجتماعی و پذیرش تفاوتها بهعنوان بخشی طبیعی از تنوع انسانی است. تنها با چنین رویکردی میتوان به سوی جامعهای حرکت کرد که در آن، همه افراد ــ فارغ از تفاوتهای عصبی ــ از حق زیستن در محیطی امن، محترمانه و عاری از خشونت برخوردار باشند.
منابع:
۱. «قربانیشدن افراد دارای اختلال طیف اوتیسم: مرور نظاممند و متاآنالیز»، نویسندگان: هیوز، ک. و همکاران (۲۰۲۳)، نشریه Journal of Autism and Developmental Disorders
۲. «زورگویی و قربانیشدن همسالان در کودکان و نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم»، نویسندگان: مایانو، س. و همکاران (۲۰۱۶)، نشریه Autism Research
۳. خشونت جسمی و جنسی علیه افراد دارای اختلال طیف اوتیسم: شواهدی از مطالعات جمعیتی، نویسندگان: رابرتس، آ. ال. و همکاران (۲۰۱۵)، نشریه Journal of Autism and Developmental Disorders
۴. «تجربه خشونت و پیامدهای سلامت روان در بزرگسالان دارای اوتیسم»، (۲۰۲۲)، نشریه Journal of Autism and Developmental Disorders
۵. «تبعیض اجتماعی و نابرابریهای ساختاری در زندگی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم»، نویسندگان: بوثا، م. و فراست، د. م. (۲۰۲۰)، نشریه Journal of Autism and Developmental Disorders
۶. «چرا خشونت علیه افراد دارای اوتیسم گزارش نمیشود؟ چالشهای گزارشدهی و ثبت رسمی»، نویسندگان: هیکی، ا. و همکاران (۲۰۱۸)، نشریه Research in Autism Spectrum Disorders
دیدگاهتان را بنویسید