مهارتهای خودیاری افراد دارای طیف اتیسم
مهارتهای خودیاری چیست؟
استقلال در انجام کارهای روزمره، یکی از پایههای کیفیت زندگی برای هر فرد است. برای افراد دارای طیف اتیسم، دستیابی به این استقلال، نیازمند آموزشهایی هدفمند، تدریجی و متناسب با ویژگیهای فردی است. آموزش مهارتهای خودیاری افراد دارای طیف اتیسم نهتنها به انجام بهتر فعالیتهای روزمره کمک میکند، بلکه نقش مهمی در افزایش عزتنفس و کاهش وابستگی فرد نیز دارد. در این مطلب، درباره این مهارتهای اساسی گفتهایم.
اهمیت استقلال در فعالیتهای روزمره
آموزش این مهارتها به مجموعهای ساختارمند از آموزشها اشاره دارد که هدف آن افزایش توانایی فرد در انجام امور روزمره زندگی است؛ بهگونهای که بتواند با کمترین وابستگی به دیگران، نیازهای شخصی خود را مدیریت و برآورده کند.
نمونههایی از مهارتهای کاربردی روزمره
این توانمندیها بسته به سن، سطح عملکرد و نیاز فرد، میتواند طیفی از موارد زیر را دربر بگیرد:
- مراقبتهای شخصی مانند لباس پوشیدن و لباس درآوردن، بستن دکمه و زیپ، آراستگی ظاهر و کاهش وزن.
- تغذیه شامل غذا خوردن با قاشق و چنگال، نوشیدن با لیوان، جویدن صحیح، درست نشستن هنگام غذا خوردن و آمادهسازی ساده غذا در سطوح بالاتر.
- بهداشت فردی مانند شستن دست و صورت، حمام کردن، مسواک زدن، شانه کردن موها، کوتاه کردن ناخنها و استفاده مستقل از سرویس بهداشتی.
- مدیریت وسایل شخصی شامل جمعکردن وسایل، استفاده صحیح از لوازم شخصی و ایجاد نظم ساده در محیط اطراف.
اصول مؤثر در آموزش مهارتهای فردی
در فرایند آموزش این توانمندیها، معمولاً نکات زیر مورد توجه قرار میگیرد:
- تقسیم هر مهارت به مراحل کوچک و قابل یادگیری
- استفاده از آموزش تصویری و گامبهگام
- تکرار، ثبات و ایجاد پیشبینیپذیری
- تشویق هدفمند و تقویت مثبت
- تطبیق آموزش با ویژگیهای حسی و ارتباطی فرد
رویکرد شخصیسازیشده در تاک
این مهارتها در کنار مهارتهای ارتباطی، از ارکان اصلی توانمندسازی به شمار میآیند. ما در تاک برای هر فرد، چشماندازهای کوتاهمدت و بلندمدت تعریف میکنیم که متناسب با تواناییها و نیازهای او طراحی شدهاند.
پس از مشخص شدن برنامهها، خانوادهها در جریان جزئیات قرار میگیرند و مربیان با ارائه گزارشهای منظم، روند پیشرفت فرد را با آنها به اشتراک میگذارند.
این آموزشها به افزایش استقلال فردی، تقویت عزتنفس، کاهش فشار مراقبتی بر خانواده و فراهمشدن زمینه مشارکت اجتماعی مؤثرتر کمک میکنند.
در نهایت، این مسیر آموزشی یک فرایند مستمر و هدفمند است که از طریق برنامههای فردی و فعالیتهای گروهی معنا پیدا میکند و به حضور مستقلتر فرد در زندگی روزمره و اجتماع منجر میشود.
منبع علمی مرتبط: Tohum Autism Foundation
دیدگاهتان را بنویسید