نگارش و گرد آوری : پانته آ زین آبادی

اوتیسم، یک اختلال رشد است که معمولا از هجده ماهگی قابل تشخیص است. این اختلال با تاثیر بر روی مغز، مهارت های اجتماعی و ارتباطی فرد را مختل می کند. 

 در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری نیز در آنها دیده می‌شود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود .       اتیسم ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول ایجاد کند. هستهٔ مرکزی اختلال اتیسم، اختلال در ارتباط است.

امروزه اختلال طیف اتیسم (ASD) ، به سه سطح تقسیم می شود که شدت اختلال را منعکس میکند.

 اتیسم با عملکرد بالا (high function )، اتیسم با عملکرد متوسط (medium function)، و اتیسم با عملکرد پایین (low function).

سطح ۱ : کمترین شدت ASD است. افراد در این سطح معمولاً علائم خفیفی دارند که خیلی در کار، مدرسه یا روابط آنها تداخل ایجاد نمی‌کند. این همان حالتی است که در آن از اصطلاح اوتیسم با عملکرد بالا استفاده می شود.
سطح ۲ : افراد در این سطح به پشتیبانی بیشتری مانند گفتار درمانی یا آموزش مهارت‌های اجتماعی نیاز دارند.
سطح ۳ : شدیدترین سطح ASD است. افراد در این سطح بیشترین حمایت از جمله کمک تمام وقت یا درمان فشرده را نیاز دارند.

ممکن است تعداد بسیار زیادی از افراد مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا در میان ما زندگی کنند که تاکنون تشخیص این اختلال را دریافت ننموده اند.
این مقاله بیشتر به چالش‌ها، نیازها و حمایت‌های مورد نیاز این گروه از افراد طیف اوتیسم اشاره دارد.

چالشهای بزرگسالان اتیستیک

بزرگسالان با اختلال اوتیسم با طیف وسیعی از چالشها رو به رو هستند به طور کلی این اختلال در سه حیطه اجتماعی، ارتباطی و رفتاری تاثیرات خود را نشان می دهد.

اتیسم در بزرگسالی باعث می‌شود درک بو، صدا یا زبان اشاره برای فرد سخت باشد.

مهارتهای اجتماعی و شکل گیری روابط در بزرگسالان مبتلا به اُتیسم برای آنها امری چالش برانگیز است. رفتارهای منحصر به فرد و محدودیت های این افراد میتواند توانایی دوست یابی آنها را شدیداً تحت تاثیر قرار دهد.

 علاوه بر این تجزیه و تحلیل فرایند های محیطی و مشکلات گوش دادن به دیگران چالشهای زیادی را در ارتباطات این افراد ایجاد می کند.

ارتباط عاطفی در بخشی از فرآیند خود نیازمند ارتباط غیر کلامی و رمز گشایی هایی است که تقریباً بزرگسالان مبتلا به اُتیسم از آن بی بهره اند.

برای بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اُتیسم ارتباطات غیر کلامی میتواند یکی از چالشهای اصلی باشد. در ارتباط چشمی نیز کمترین عملکرد را دارند.آنها در درک و دریافت اطلاعات زبان بدن دیگران دچار چالش می شوند. این افراد به درستی نمی توانند احساس و رفتار دیگران را تعبیر و تفسیر کنند.

اختلال در پردازش حسی :

پردازش حسی بر مبنای اطلاعات حسی به دست آمده از محیط اطراف (به عنوان مثال شنوایی و بینایی ) و درون بدن (به عنوان مثال گیرنده‌های حس عمقی ) فرد را نسبت به وقایع پیرامون آگاه ساخته و فرد با توجه به وقایع واکنش نشان می‌دهد.

 بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم میزان بالا یا پایینی از محرکات حسی را ممکن است تجربه کنند که به آن اختلال پردازش حسی یا نقص در یکپارچگی حسی می‌گویند. افراد مبتلا به این اختلال به صورت معمول پاسخ‌های اغراق شده یا پاسخ‌های نامناسب می‌دهند. این اختلال پردازش حسی می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی در افراد اوتیستیک بزرگسال گردد.

 اختلال پردازش حسی منجر به تحت تاثیر گذاشتن پاسخ‌های عاطفی و اجتماعی می‌شود.

ملاقات با افراد جدید اطلاعات حسی جدیدی شامل بوها ، صداها،نورها و انواع دیگری از دروندادها را برای فرد مهیا میکند. تمام اینها می تواند باعث گردد که فرد بزرگسال اتیستیک از ارتباط اجتماعی اجتناب کند.

فهمیدن اینکه یک انسان دیگر چه کاری انجام می دهد یا اینکه در آینده چه دیدگاهی پیدا می کند برای تمام افراد بزرگسال امری دشوار است اما برای افراد مبتلا به اُتیسم می تواند چالش برانگیز باشد. بسیاری از افراد اتیستیک برای فهمیدن دیدگاه دیگران دچار کشمکش می گردند. این  میتواند منجر به فقدان همدلی گردد و همچنین تعامل فرد را با دیگران دشوار می سازد.

بزرگسالان مبتلا به اُتیسم ممکن است به سختی خواسته ها یا احساسات و یا افکار دیگران را درک کنند. بعلاوه بزرگسالان اتیستیک ممکن است در درک دیدگاه شوخ طبعانه یا طنز افراد مشکل داشته باشند و یا اصلاً جوک ها را نفهمند.

 این فقدان درک ممکن است باعث بروز سوتفاهم و یا کج فهمی فرد اتیستیک شود و در این خصوص مشکلاتی در زندگی فردی شخص ایجاد شود.

مشکلات ارتباط کلامی:

 از بین حیطه‌های دچار اشکال در افراد اوتیسم ناتوانی ارتباطی و زبانی، از بزرگترین چالش‌های این اختلال محسوب می‌شود. به طور حتم نیمی از افراد اوتیستیک با نقص زبانی مواجه می‌شوند(اورمان کری، فلگ،روبرتس،2005). انحراف زبانی نیز از جمله حیطه های دچار مشکل است.

  افراد اوتیستیک ممکن است از اختلالات زبانی گوناگونی در رنج باشند که شامل حوزه‌های کاربردشناسی، نحو و معنایی شناسی می‌باشد.

 این افراد حتی در صورت داشتن ذخیره واژگان وسیع قادر به کنار هم چیدن جملات معنادار نیستند. چنانچه این افراد تکلم صحیح و سلیس را نیز بیاموزند اما همچنان گفتار آنها فاقد تعاملات دو طرفه مناسب می‌باشد.

برخی از افراد ASD با صدای بلند صحبت میکنند. برخی ممکن است ربات مانند، ماشینی یا بریده بریده صحبت کنند. افراد ASD با عملکرد پایین‌تر ممکن است پژواک داشته باشند و همان حرفی را که می‌شنوند تکرار کنند. مثلاً در جواب سوال: اسمت چیه؟ چند بار پشت سر هم تکرار کنند: اسمت چیه؟ یا یک عبارت را بارها بارها تکرار کنند مثلاً شمارش مکرر یک تا پنج یا پرسیدن سوالاتی که از قبل پاسخ آن را می‌دانند.

 افرادی که ASD با عملکرد بالاتر دارند ممکن است واژگان قوی داشته باشند یا یک خواننده نسبتاً خوب باشند، اما اغلب فقط به یک توانایی خاص محدود می‌شود.

 هنگامی که این افراد قادر به پاسخگویی به هنگام صحبت دیگران با آنها یا با نام خود نیستند گاهی اوقات به اشتباه تصور می‌شود که مشکل شنوایی دارند.

 زبان بیانی و بهره هوشی اوتیسیک‌ها به نسبت زبان درکی آنها بیشتر آسیب دیده است (تات و همکاران، ۲۰۰۷)

برخی از بزرگسالان اتیسم به طور کامل کلام ندارند اما ارتباط کلامی میتواند برای دیگر مبتلایان بزرگسال (high function autism) نیز چالشهایی را ایجاد کند هرچند که این افراد در سطحی مناسب از گفتار قرار داشته باشند.

همچنین این بزرگسالان در آغاز نمودن یک مکالمه نیزدچار مشکل می گردند. این افراد ممکن است در زمانی که می خواهند مکالمه ای را شروع کنند کلمات از ذهنشان گم شوند.

از طرفی در فرآیند یک مکالمه پردازش نمودن گفتار دیگران نیز برای آنها امری بسیار دشوار است.

اشتغال ذهنی به موضوعات مشخص:

 یکی از مشخصه های اتیسم بزرگسالی علایق محدود است. بسیاری از بزرگسالان اتیستیک در مورد موضاعات بسیار خاصی مانند حمل و نقل هوایی، ریشه کلمات، مهندسی، تاریخ و بسیاری موارد دیگر اطلاعات بسیار خوبی دارند. این تمرکز بیش از حد بر روی یک موضوع خاص برای افراد اتیستیک می تواند بسیار لذت بخش و ارضا کننده باشد. درحالیکه همین امر میتواند چالشهای بزرگی برای فرد ایجاد کند.

علایق شدید موجب درگیری بسیار زیاد ذهنی با موضوعی خاص می گردد که ظرفیت های ذهنی و اجتماعی فرد را کاهش می دهد و موجب محدود شدن تمایلات اجتماعی و ارتباطی فرد با دیگران می گردد.

سایر چالشها :

گروهی از بزرگسالان اتیسم با مشکلات خواب دست به گریبان اند واین میتواند به دلیل مشکلات حسی افراد اتیستیک باشد.

درحالی که بی خوابی جزء مشخصه های اصلی اتیسم نیست ولی میتوان آن را به عنوان یکی از مشخصه های اتیسم در بزرگسالی به حساب اورد.

برطبق یافته های انجمن ملی اتیسم انگلستان اضطراب یکی از مشکلات شایع در میان بزرگسالان مبتلا به اُتیسم است. این اضطراب ممکن است خود را در اشکال مختلف مانند مشکلات توجه و تمرکز، کنترل خود، اشتغال ذهنی به یک موضوع و یا افسردگی نشان دهد.

خروج از زمانبندی های مشخص در فرد بزرگسال دارای اتیسم احتمال اضطراب را در وی افزایش می دهد. از دلایل تمایل به روتین ها در این افراد تحت کنترل داشتن محیط پیرامون و قابل پیش بینی بودن رویداد های ان است.

چگونه میتوان چالشهای افراد اتیسم را مدیریت کرده یا آنها را کاهش داد؟

از جمله مداخلات موثر برای کاهش چالش افراد اتیسم میتواند مداخلات ارتباطی، مداخلات رفتاری فشرده و انفرادی و دارو درمانی باشد.

 کسب اطلاعات در مورد اوتیسم می‌تواند درک بیشتری از اوتیسم را برای آشنایان و عزیزانشان به همراه داشته باشد. این کمک می‌کند تا یک فرد احساس امنیت کند و راه حل‌هایی را پیدا کند که موثر باشد.  دوستان و خانواده می‌توانند هنگامی که اطلاعات بیشتری راجع به اوتیسم می‌دانند به کاهش اضطراب آنها کمک کنند و دلسوزتر باشند.

همچنین ممکن است ملاقات یک درمانگر برای بررسی طیف وسیعی از مشکلات از جمله اضطراب، استرس شغلی یا احساس انزوا مفید باشد. درمان افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به صورت جداگانه یا در یک گروه یا خانواده انجام شود.

 توانبخشی حرفه‌ای می‌تواند به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا با چالش‌های مرتبط با شغل روبرو شوند. این امکان را به افراد می‌دهد تا امکان تحصیلات بیشتر یا تغییرات شغلی را کشف کنند.

 بعضی از محل‌های کار ممکن است ناراحت کننده باشد، زیرا بیش از حد پر سر و صدا هستند، خیلی روشن هستند و یا نیاز به رفت و آمد طولانی دارند.  کارفرمایان می‌توانند برای حمایت در محیط کار مکان مناسبی را برای کارکنان اوتیستیک فراهم کنند.

بحث و نتیجه گیری:

اگر تشخیص این اختلال انجام گیرد میتوان با مداخلات درمانی به موقع سرنوشت بهتری برای افراد اتیستیک ساخت تا بتوانند زندگی بهتر و کم چالشتری را تجربه کنند. آنها میتوانند با یادگیری مهارت های فردی مسئولیت های شخصی خود را قبول کنند.

با یادگیری مهارتهای اجتماعی می توانند برای رفع نیازهای ضروری مانند خرید های روزانه با افراد تعامل برقرار کنند.

با مداخله متخصص برمشکلات یادگیری می توانند خواندن و نوشتن یاد بگیرند.

به طور کلی مداخلات درمانی در کنار نظارت متخصصان حوزه های دیگر مانند کار درمانگر، روانپزشک، روانشناس، گفتار درمانگر، متخصص تغذیه و سایر مربیان موثر است. زیرا تشخیص این اختلال مبتنی بر دریافت تاریخچه خانوادگی، معاینه فیزیکی، معاینه عصب شناختی و ارزیابی مستقیم رشد اجتماعی، زبانی و شناختی فرد می باشد.(سادوک،۲۰۰۳)

ما در مورد آینده شغلی افراد دارای اتیسم نگران هستیم، بخصوص در مورد اینکه یک فرد اتیسم می تواند شغلی بدست بیاورد یا نه؟

  برای افراد اتیسم با عملکرد بالا گزینه های شغلی بیشتری نسبت به افرادی که داری اتیسم شدید هستند وجود دارد. برای اشتغال افراد داری اتیسم شدید نیاز است که فرد از جانب اطرافیان حمایت شود. در ادامه در مورد فعالیت هایی که اطرافیان می توانند برای کمک به اشتغال فرد اتیسم انجام دهند می پردازیم و سپس به فعالیتهایی که یک فرد اتیسم می تواند برای اشتغال خود طی نماید اشاره می نماییم.

فرد دارای اتیسم باید در اسرع وقت حرفه آموزی را شروع کند، والدین باید زمان را غنیمت بشمارند و در این زمینه قبل از 18 سالگی برنامه ریزی و فکر کنند.

لیستی از انجام کارهایی که فرزندتان دوست دارد را برای خود یادداشت کنید و هر چیزی که فکر می کنید می تواند در پیدا کردن شغل برای فرزندتان کمک کننده باشد و کودک شما به آن علاقه داشته باشد را برای خود بنویسید به عنوان نمونه اگر فرزند شما به حیوانات یا یک حیوان خاص علاقمند است، پیدا کردن یک کار در باغ وحش برای او می تواند بسیار کمک کننده باشد. به یاد داشته باشید گزینه شغلی که شما برای فرزندتان در نظر می گیرید شاید در حال حاضر فرزند شما قادر به انجام آن شغل نباشد اما پس از ایجاد یک برنامه که در آن مهارت های خاصی را بارها و بارها اجرا کند می تواند وظایف مربوط به هر یک از این مشاغل را به صورت مستقل یا با کمک دیگران انجام دهد.

شغل های خلاقانه ای که می توان اشاره کرد عبارتند از :

• راهنمایی کردن مشتریان در یک فروشگاه مواد غذایی
• شستن ظروف در یک رستوران
• چمن زدن
• کار در کارواش
• کار در یک رستوران به عنوان یک پیش خدمت

و بسیاری از مشاغل دیگر که با توجه به خلاقیت خودتان و علاقمندی فرزندتان می توانید آنها را در نظر بگیرید.

افراد اتیسم بزرگسالی که به دنبال شغل هستند میتوانند در ابتدا مهارت های مصاحبه را تمرین کنند. بدین صورت که از دوست یا شخصی که از آنها حمایت میکند بخواهند سؤال ها را با آنها تمرین کند. سعی کنند تا جایی که امکان دارد واقع بین باشند. (معرفی خودشان، تکان دادن دست ها، ایجاد تماس چشمی مناسب، نشستن رو به روی یکدیگر و … را تمرین کنند.) و یادشان باشد بر توانایی ها و نقاط قوتشان تمرکز کنند.

خیلی از صفات اوتیسمی که افراد از آن به عنوان چالش یاد می کنند ( همچون نبود تمایل برای صحبت های اجتماعی و  تمرکز زیاد بر روی جزییات ) می تواند در محیط کار به یک نکته مثبت تبدیل شود.

هر فردی نمی تواند از چالش هایی که پیش رویش قرار گرفته به عنوان فرصت یا نقطه قوت استفاده کند، اما واقعیت این است که بیشتر صفاتی که کودکان اوتیسمی با آن دست و پنجه نرم می کنند ممکن است در بزرگسالی در محیط کارشان به دردشان بخورد.

تمرکز بر روی جزئیات یکی از صفات رایجی است که بین افراد مبتلا به اوتیسم دیده می شود. این افراد به جای اینکه کلی نگر باشند جزئی نگرهستند. ممکن است در برخی از شرایط چنین  طرز فکری مشکل ساز باشد اما اگر کارفرمایی به دنبال  فردی با توجه عمیق به جزییات باشد قطعا صفت عالی برایش خواهد بود.

مقید به قانون بودن در محیط کار معمولی، بیشتر افراد تلاش می کنند قانون های وضع شده را زیر پا بگذارند یا حداقل آن ها را اصلاح کنند. تحمل این اوضاع برای افراد مبتلا به اوتیسم که به ساختارها پاسخ می دهند و بدان نیاز دارند بسیار دشوار است. اما محیط های کاری زیادی وجود دارد که رعایت قانون برای همه اعضا الزامی است.

منابع :

کتاب آسیب شناسی روانی ) راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM 5) ریچارد پی هالجین . سوزان کراس ویتبورن. ترجمه یحیی سید محمدی. فصل ۵. ص۲۱۱_۲۲۱

داوود سبحانی راد. علی مقیمی. مقاله بررسی و مقایسه ویژگی های زبانی افراد اتیستیک. بهار و تابستان ۱۳۹۲.ص۱۲۰_۱۲۲

نوید میرزا خانی. بررسی وضعیت پردازش حسی در افراد مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا. نشریه : مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران (نامه دانشگاه). سال ۱۳۹۸_دوره:۲۹. ص۷۲_۸۱

مهدی فولادگر. مقاله درمان اتیسم. ۳۰ بهمن ۱۳۹۹

سایمون بارون کوهن (استاد دانشگاه کمبریج). نظریه های اتیسم: همدلی _سیستم سازی. ۲۰۰۹.  ترجمه جعفر هاشملو.